12 mei 2017

Stamboom Boucneau deed mee aan DNA-onderzoek!


In 2016 werd een oproep gedaan naar families met een goed gedocumenteerde stamboom om deel te nemen aan een onderzoeksproject 'De Gen-iale Stamboom' van Familiekunde Vlaanderen en de KULeuven.

In dit onderzoek was het de bedoeling om via een analyse van DNA van mannelijke familieleden (het mannelijke Y-chromosoom) de juistheid van de verwantschap over de generaties heen en het aandeel buitenechtelijke kinderen na te gaan. De oude veronderstelling was dat dit aandeel doorheen de geschiedenis gemiddeld 10% bedroeg... In de realiteit zou slechts 0,9% bedragen.

Door dit onderzoek zou dus meteen ook duidelijk worden of de mannelijke afstamming in onze familiestamboom klopte. Met andere woorden, of ons opzoekingswerk in de archieven nauwkeurig was uitgevoerd, tenminste als die historische gegevens correct waren.

Concreet vergelijkt men dus het Y-chromosoom van verschillende mannelijke afstammelingen in een stamboom.  Kandidaten moesten - omwille van privacyredenen - in hun stamboom minstens zeven generaties van elkaar verwijderd zijn. Dit kon het geval zijn in rechte lijn, of via een gemeenschappelijke voorouder. Als er op basis van archiefgegevens al twijfel was over echte biologische verwantschap van vader op zoon, werden deze afstammelingen uitgesloten van het onderzoek. Aangezien mijn grootvader Camiel Boucneau een voorhuwelijks kind was, kon ik zelf of mijn zoon Jonas in principe niet deelnemen.

We gingen dus verder op zoek wie er in onze stamboom in aanmerking kwam om aan dit onderzoek mee te werken.
Met ongeveer vijftig Boucneau's in Vlaanderen was dit niet zo eenvoudig. Bovendien lijkt het er op dat het aantal mannelijke afstammelingen in onze stamboom in de minderheid is. De meeste levende familieleden zijn te nauw verwant om deel te nemen. De voorwaarde van de onderlinge afstand beperkte het aantal mogelijke kandidaten tot een stuk of zes.
Na wat zoekwerk bleven dus over: de zonen van Jan of Albert Boucneau; de zonen van Jacques Boucneau en de twee neven van mijn vader, nl. Robert en Gilbert Boucneau, de zonen van Georges Boucneau.

Uiteindelijk deden Geert, Joachim en Robert Boucneau aan het onderzoek mee. Zij kregen vorig jaar een DNA-kit opgestuurd om een staaltje wangslijm terug te sturen voor het onderzoek.
De meest recente gezamenlijke voorvader van de(ze) Vlaamse Boucneau's is Jacobus Anselmus Boucneau. Dat is 6 (voor Robert), 7 (voor Geert) of 8 (voor Joachim) generaties geleden...

Eind november ontvingen ze hun persoonlijke resultaten. Hieruit bleek dat de genetische verwantschap klopt: ze zijn alle drie familie van elkaar via hun vaders! Dat is in elk geval mooi nieuws voor onze stamboom. Ons opzoekingswerk is dus correct! Bovendien zijn onze voorvaders volgens dit onderzoek allemaal brave huisvaders!

Het type Y-chromosoom is voor alle drie gelijk en behoort tot de zogenaamde haplogroep R-Z195. Over die haplogroepen is veel te vertellen, maar het verhaal wordt dan algauw erg wetenschappelijk. Het komt er op neer dat men ook van het mannelijke Y-chromosoom een soort van stamboom kan opstellen. Het wordt in principe onveranderd doorgegeven van generatie op generatie tussen de mannelijke afstammelingen. Maar soms, over honderden en duizenden jaren, ontstaan er door mutaties (wijzigingen) in het DNA toch verschillen. Zo weet men dat 'ons' haplotype vooral veel voorkomt in Spanje en (Zuid-)Frankrijk. Maar je kan niet hieruit niet zomaar besluiten dat onze verste voorvader dus uit die regio afkomstig zou zijn. Dat is te kort door de bocht...



Meer info over dit onderzoek en enkele interessante filmpjes vind je op deze links:

Over de haplogroepen van het Y-chromosoom:
http://isogg.org/tree/ISOGG_HapgrpR.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Haplogroup

Over dit onderzoek:
http://familiekunde-vlaanderen.be/projecten/genealogie-en-DNA-onderzoek
https://nl.geneanet.org/actueel/post/2015/12/de-gen-iale-stamboom
https://www.facebook.com/degenialestamboom/
https://www.youtube.com/watch?v=1fPh2V-8ps4
https://www.youtube.com/watch?v=c5Q7RIxsyhQ&t=1s 
https://www.youtube.com/watch?v=iNZxiJJb6pY

Geen opmerkingen: